Gây mê là một thuật ngữ tổng quát dùng để chỉ các hình thức vô cảm bao gồm gây ngủ hoặc không đau. Nhằm mang lại sự thoải mái cho bệnh nhân trong quá trình thực hiện các thủ thuật hoặc phẫu thuật. Đây là một bước khởi đầu quan trọng, ngày càng trở nên thiết yếu để đảm bảo thành công cho nhiều loại can thiệp y tế.
Việc áp dụng các phương pháp gây mê hiện đại không chỉ giúp giảm đau và lo âu cho bệnh nhân, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho bác sĩ trong việc thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp một cách an toàn và hiệu quả. Cùng Nha khoa Bảo Ngọc tìm hiểu về gây mê trước phẫu thuật nhé!
Khái niệm gây mê là gì?
Gây mê là phương pháp sử dụng thuốc mê để giúp người bệnh tạm thời mất ý thức, từ đó không cảm thấy đau trong hoặc sau khi phẫu thuật. Khi thuốc đã được đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể, người bệnh sẽ tỉnh lại. Trong quá trình gây mê, bác sĩ thường kết hợp thêm các loại thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ để làm giảm trương lực cơ, giúp người bệnh nằm yên để phẫu thuật viên có thể thực hiện ca phẫu thuật một cách chính xác và an toàn.
Liều lượng thuốc gây mê sẽ được điều chỉnh dựa trên cân nặng, thể trạng của người bệnh, cũng như chức năng của các cơ quan như gan và thận và các bệnh lý nội khoa đi kèm. Điều này đảm bảo rằng quá trình tác dụng của thuốc mê diễn ra an toàn và hiệu quả cho từng bệnh nhân.
Các loại gây mê thường được sử dụng
Để đảm bảo cuộc phẫu thuật đạt kết quả tốt nhất cho người bệnh, bác sĩ sẽ xem xét phương pháp các loại gây mê phù hợp với từng tình trạng bệnh:
Gây mê phối hợp (gây mê cân bằng)
Đây là phương pháp phổ biến nhất, kết hợp nhiều kỹ thuật như đặt nội khí quản để kiểm soát đường thở, sử dụng thuốc gây mê, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ, nhằm đạt được mức độ mê thích hợp cho ca phẫu thuật.
Gây mê qua đường hô hấp
Phương pháp này sử dụng thuốc ở dạng khí hoặc hơi để người bệnh hít vào. Thuốc sau khi hít vào sẽ đi đến phế nang, vào máu và đến não, nơi nó phát huy tác dụng gây mê.
Thuốc gây mê tĩnh mạch toàn phần
Bác sĩ sẽ tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch để gây mê cho người bệnh. Trong suốt quá trình phẫu thuật, êkip gây mê sẽ theo dõi tình trạng người bệnh và cung cấp thuốc để ngăn ngừa cơn đau khi bệnh nhân tỉnh dậy.
Gây mê mask (mặt nạ)
Phương pháp này sử dụng mặt nạ để đưa thuốc mê vào cơ thể qua đường hô hấp. Trong khi đó, hô hấp của người bệnh được kiểm soát bằng mặt nạ.
Gây mê mask thanh quản
Đây là một xu hướng mới trong kiểm soát đường thở trong gây mê và cấp cứu hồi sức. Phương pháp này thường được áp dụng cho các ca phẫu thuật ngắn và vừa, đặc biệt là trong các trường hợp phẫu thuật ngày.
Gây mê tĩnh mạch
Sử dụng bơm tiêm điện để tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch, có thể tiêm ngắt quãng hoặc truyền liên tục. Với sự tiến bộ của công nghệ, các bơm tiêm điện TCI có thể tính toán nồng độ thuốc trong huyết tương mà không cần xét nghiệm. Phương pháp này giúp ổn định nồng độ thuốc trong máu, đảm bảo bệnh nhân nằm yên trong suốt quá trình phẫu thuật.
Gây mê nội khí quản
Ống nội khí quản được đặt qua miệng hoặc mũi vào khí quản để kiểm soát hô hấp. Thuốc mê có thể được sử dụng qua đường hô hấp hoặc tĩnh mạch.
Mỗi phương pháp gây mê đều có những ưu điểm riêng và được lựa chọn dựa trên tình trạng sức khỏe và yêu cầu của từng ca phẫu thuật.
Cần khám và tư vấn gây mê trước phẫu thuật không?
Câu trả lời là có, bệnh nhân cần phải trải qua quá trình khám và đánh giá trước khi gây mê để đảm bảo an toàn cho ca phẫu thuật. Việc này rất quan trọng vì nó giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp gây mê và giảm đau sau mổ phù hợp. Từ đó làm tăng tính an toàn cho ca mổ, rút ngắn thời gian hồi sức và thời gian nằm viện.
Trừ những trường hợp cấp cứu khẩn cấp, các bác sĩ gây mê thường sẽ tổ chức buổi khám và tư vấn cho bệnh nhân ít nhất một ngày trước khi phẫu thuật. Trong một số tình huống đặc biệt, buổi khám có thể diễn ra vài tuần trước để lên kế hoạch chuẩn bị cụ thể.
Trong buổi khám tư vấn, bác sĩ sẽ xem xét các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng đến kết quả gây mê phẫu thuật. Họ sẽ hỏi về tiền sử dị ứng thuốc, bệnh tim mạch (như huyết áp cao, bệnh mạch vành), bệnh hô hấp (chẳng hạn như hút thuốc lá, hen suyễn, lao phổi). Cũng như các loại thuốc mà bệnh nhân đang dùng có thể ảnh hưởng đến đông máu (như aspirin).
Bác sĩ cũng sẽ đánh giá các yếu tố liên quan đến đường thở (như chứng ngưng thở khi ngủ, độ há miệng) và các vấn đề khác có thể ảnh hưởng đến quá trình gây mê (bao gồm tiền sử uống rượu hoặc tai biến gây mê).
Ngoài ra, bác sĩ sẽ xem xét kết quả các xét nghiệm chức năng gan, thận và các cơ quan khác để đưa ra một cái nhìn tổng thể về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Họ sẽ tư vấn cho bệnh nhân về cách điều trị ổn định các bệnh lý đi kèm hoặc tầm soát các bệnh lý nghi ngờ. Nhằm chuẩn bị cho tình trạng sức khỏe tốt nhất trước mổ.
Kế hoạch gây mê và giảm đau sau phẫu thuật sẽ được xây dựng dựa trên loại phẫu thuật và tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ thảo luận với bệnh nhân về các lợi ích, khả năng thành công, phương án dự phòng và nguy cơ có thể gặp phải khi thực hiện kỹ thuật gây mê. Điều này giúp bệnh nhân hiểu rõ và đồng ý trước khi tiến hành phẫu thuật.
Cuối cùng, bác sĩ gây mê cũng sẽ đưa ra hướng dẫn về chế độ ăn uống phù hợp trước phẫu thuật. Chẳng hạn như không ăn thức ăn đặc tối thiểu từ 6 – 8 giờ và không uống nước lọc tối thiểu từ 2 giờ trước phẫu thuật để phòng ngừa rủi ro hít sặc thức ăn hoặc nước uống, có thể dẫn đến viêm phổi hít.
Trường hợp rủi ro có thể xảy ra khi gây mê
Gây mê được coi là một phương pháp an toàn nhờ vào những tiến bộ trong chuyên môn, kinh nghiệm và trang thiết bị y tế hiện đại. Tuy nhiên, như với bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, vẫn tồn tại những rủi ro tiềm ẩn. Dưới đây là một số rủi ro có thể xảy ra trong quá trình gây mê:
Phản ứng dị ứng Khoảng 1 trong 10.000 người có thể gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng khi sử dụng thuốc gây mê. Tuy nhiên, hơn 95% trong số đó sẽ sống sót và hồi phục tốt. Các bác sĩ luôn theo dõi sát sao bệnh nhân trong suốt quá trình phẫu thuật để xử lý kịp thời nếu xảy ra sự cố này.
Lú lẫn khi sử dụng gây mê
Một số bệnh nhân, đặc biệt là người trên 60 tuổi, có thể trải qua tình trạng lú lẫn sau khi gây mê. Tình trạng này có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần và có thể gây mất phương hướng, khó khăn trong việc ghi nhớ hoặc tập trung.
Mê sảng sau phẫu thuật hoặc rối loạn chức năng nhận thức
Lú lẫn và mất trí nhớ có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày sau phẫu thuật. Đặc biệt, người lớn tuổi và những người mắc các bệnh lý như bệnh tim, Parkinson hay Alzheimer có nguy cơ cao hơn. Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ gây mê nếu có những tình trạng này.
Thức tỉnh trong khi phẫu thuật
Mặc dù rất hiếm, một số bệnh nhân có thể nghe thấy âm thanh hoặc cảm thấy đau trong khi phẫu thuật dù đã được gây mê toàn thân.
Tử vong sau khi dùng gây mê
Tỷ lệ tử vong trong số những người khỏe mạnh được phẫu thuật không cấp cứu là khoảng 1 trong 100.000 khi gây mê toàn thân.
Tăng thân nhiệt ác tính
Một số người có thể gặp phản ứng nghiêm trọng với thuốc gây mê, dẫn đến tăng thân nhiệt đột ngột, co rút cơ, và thậm chí tử vong trong khi phẫu thuật. Nếu bạn hoặc người thân từng bị tăng thân nhiệt ác tính trong phẫu thuật trước đó, hãy thông báo cho bác sĩ gây mê.
Mặc dù những rủi ro này rất hiếm việc chuẩn bị và thông báo đầy đủ về tình trạng sức khỏe của bạn với bác sĩ gây mê sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ và đảm bảo an toàn trong quá trình phẫu thuật.
Gây mê là một phần quan trọng trong quá trình phẫu thuật, giúp đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho bệnh nhân. Mặc dù có những rủi ro tiềm ẩn, nhờ vào sự tiến bộ trong công nghệ y tế và kinh nghiệm của đội ngũ bác sĩ, tỷ lệ biến chứng trong gây mê hiện nay đã được giảm thiểu đáng kể. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng và tư vấn trước ca phẫu thuật sẽ giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về quy trình gây mê, từ đó giảm bớt lo âu và tăng cường hiệu quả điều trị.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về quy trình gây mê hoặc cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0333.235.115. Nha Khoa Bảo Ngọc luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng và đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị!