Liệt dây thần kinh số 7 là một bệnh lý thần kinh phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi mà không phân biệt giới tính. Đây là tình trạng không lây truyền, nhưng lại gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động của khuôn mặt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này? Có những triệu chứng và biến chứng sau khi bị liệt bell. Hãy cùng Nha khoa Bảo Ngọc tìm hiểu chi tiết hơn về vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu bị liệt dây thần kinh số 7 là gì?

Liệt dây thần kinh số VII là tình trạng mất khả năng vận động của các cơ ở khuôn mặt, có thể xảy ra ở hai dạng: liệt một phần tư dưới của mặt (liệt dây thần kinh VII trung ương) hoặc liệt một bên mặt (liệt dây thần kinh 7 ngoại biên).

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên, hay còn gọi là liệt mặt ngoại biên, là tình trạng mất hoàn toàn hoặc một phần khả năng vận động của các cơ ở nửa mặt, nguyên nhân chủ yếu do tổn thương dây thần kinh mặt. Ngược lại, liệt mặt trung ương thường liên quan đến tổn thương ở não.

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên là một bệnh lý thần kinh khởi phát một cách cấp tính và là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra liệt mặt, thường do tổn thương các nơron thần kinh vận động dưới. Tình trạng khiếm khuyết chức năng thần kinh này thường xảy ra trong vòng 48 – 72 giờ đầu tiên, và mức độ nghiêm trọng của liệt sẽ phụ thuộc vào thời gian rối loạn chức năng do tổn thương, khả năng phục hồi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Căn nguyên của liệt dây thần kinh số 7

Liệt dây thần kinh mặt đặc biệt là liệt Bell, thường được coi là một dạng liệt dây thần kinh 7 ngoại biên nguyên phát. Tuy nhiên, hiện nay, liệt thần kinh mặt được xem là một hội chứng lâm sàng với nhiều nguyên nhân khác nhau và thuật ngữ “liệt Bell” không luôn đồng nghĩa với liệt thần kinh mặt nguyên phát. Khoảng một nửa số trường hợp liệt thần kinh mặt có nguồn gốc nguyên phát.

Cơ chế của những trường hợp liệt mặt vô căn có thể là do phù nề dây thần kinh mặt, thường do rối loạn miễn dịch hoặc nhiễm virus. Bằng chứng hiện tại cho thấy nguyên nhân virus là yếu tố phổ biến. Một số virus thường gặp liên quan đến liệt dây thần kinh mặt bao gồm:

Nhiễm herpes simplex: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra liệt dây thần kinh mặt.
Herpes zoster: Có thể là nguyên nhân phổ biến thứ hai.
Các virus khác: Bao gồm SARS-CoV-2, coxsackievirus, cytomegalovirus, adenovirus, Epstein-Barr, quai bị, rubella, và virus cúm B. Sự phù nề của dây thần kinh có thể dẫn đến chèn ép khi nó đi qua phần mê đạo của ống thần kinh mặt, gây ra thiếu máu cục bộ và liệt.

Ngoài ra, một số bệnh lý khác cũng có thể gây ra liệt dây thần kinh 7 như:

Tiểu đường: Có thể làm tăng nguy cơ tổn thương dây thần kinh.
Bệnh Lyme: Có thể gây ra liệt dây thần kinh mặt, và khác với liệt Bell, thường có thể xuất hiện ở cả hai bên.
Bệnh sarcoidosis: Đây là nguyên nhân phổ biến gây liệt dây thần kinh mặt, đặc biệt ở những người có tổ tiên là người Mỹ gốc Phi, và cũng có thể xuất hiện ở cả hai bên.

Nguyên nhân gây ra bị liệt dây thần kinh số 7

Liệt dây thần kinh mặt không phân biệt lứa tuổi hay giới tính và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Bị nhiễm lạnh đột ngột hoặc trúng gió.
Viêm tai giữa và viêm mũi họng kéo dài không được điều trị triệt để.
Chấn thương ở vùng thái dương hoặc xương chũm.
Bệnh lý ở nền sọ, như tiểu đường, xơ vữa động mạch, cao huyết áp.
Người có sức khỏe suy yếu, mang thai, thường xuyên căng thẳng, thức khuya, dậy quá sớm hoặc có thói quen uống bia rượu.

Hiểu rõ các căn nguyên gây ra liệt dây thần kinh mặt là rất quan trọng để có thể chẩn đoán chính xác và lựa chọn biện pháp điều trị thích hợp, nhằm hỗ trợ bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Triệu chứng liệt dây thần kinh số 7

Liệt dây thần kinh số VII thường khởi phát đột ngột, với triệu chứng liệt hoàn toàn xảy ra trong vòng 48 giờ. Thông thường, tình trạng này được phát hiện sau khi bệnh nhân thức dậy. Người bệnh sẽ có các dấu hiệu liệt dây thần kinh số 7 điển hình như sau:

Các cơ bắp trên một bên mặt mất khả năng hoạt động, dẫn đến việc mất nếp nhăn ở trán và nếp mũi má. Mắt không thể nhắm kín, mặt bị lệch về phía bên lành, miệng méo mó, và khả năng nói cũng như ăn uống bị ảnh hưởng.
Gương mặt của người bệnh trở nên cứng nhắc và khó thể hiện đầy đủ cảm xúc, dẫn đến sự khó khăn trong việc giao tiếp.
Bệnh nhân có thể cảm thấy tê và nặng nề ở nửa bên mặt bị yếu cơ, gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.
Người bệnh có thể bị giảm hoặc mất cảm giác vị giác ở hai phần ba trước của nửa bên lưỡi tương ứng với bên bị tổn thương.

Ngoài các triệu chứng chính trên, người bệnh cũng có thể gặp một số triệu chứng kèm theo như:

Có thể nghe vang đau với một số âm thanh chói tai do sự tăng nhạy cảm với âm thanh.
Cảm thấy đau ở vùng sau tai trước khi các triệu chứng khác xuất hiện, thường từ 1 – 2 ngày trước đó, đôi khi kèm theo cảm giác ù tai.
Người bệnh có thể gặp tình trạng khô mắt hoặc chảy nước mắt quá mức.
Bị méo miệng dây thần kinh số 7 nước dãi có thể chảy ra từ khóe miệng bên bị liệt, làm cho tình trạng trở nên khó chịu hơn.

Nếu chỉ có tình trạng liệt dây thần kinh số VII trung ương, người bệnh thường chỉ gặp liệt ở một phần tư dưới của mặt, với các biểu hiện như miệng méo, nhân trung lệch và chảy nước dãi ở khóe miệng bên bị liệt, đồng thời có thể kèm theo liệt nửa người cùng bên.

Nhận biết sớm các triệu chứng chèn ép dây thần kinh số 7 này là rất quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị kịp thời. Giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Biến chứng sau khi bị liệt dây thần kinh số 7

Liệt dây thần kinh số 7 có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Tùy thuộc vào từng bệnh nhân, diễn biến của căn bệnh này có thể phức tạp, và một số bệnh nhân đã ghi nhận các biến chứng do không can thiệp sớm. Dưới đây là một số biến chứng thường gặp ở bệnh nhân liệt dây thần kinh số 7:

Biến chứng vùng mắt

Khu vực mắt là một trong những vùng dễ bị ảnh hưởng nhất khi xảy ra liệt dây thần kinh số 7. Nếu không được điều trị, bệnh nhân có thể đối diện với nguy cơ mắc các bệnh lý về mắt như:

Tình trạng viêm nhiễm ở giác mạc có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng.
Tình trạng viêm của lớp niêm mạc bao bọc bên ngoài của mắt.
Khi mí mắt không thể khép kín, gây ra sự lộ ra của nhãn cầu.
Tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

Để phòng ngừa các biến chứng ở mắt, bệnh nhân nên tìm hiểu và áp dụng các biện pháp như đeo kính bảo vệ, nhỏ thuốc nhỏ mắt hoặc khâu sụn mí mắt theo hướng dẫn của bác sĩ.

Giảm độ linh động cơ mặt

Liệt dây thần kinh số 7 có thể dẫn đến giảm vận động quanh vùng mặt. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng biểu đạt cảm xúc mà còn có thể gây ra những vấn đề như:

Khi các cơ mặt không hoạt động đúng cách có thể dẫn đến cảm giác đau và mất cảm giác ở khu vực này.
Điều này có thể gây khó khăn trong việc ăn uống và bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn.

Bệnh nhân nên chủ động tìm hiểu và luyện tập các bài tập cơ mặt để phục hồi khả năng vận động. Ngoài ra, tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn các phương pháp trị liệu hiệu quả là rất cần thiết.

Hội chứng nước mắt cá sấu

Hội chứng nước mắt cá sấu là tình trạng tăng tiết nước mắt và nước bọt không kiểm soát xảy ra ở một số bệnh nhân mắc liệt dây thần kinh số 7. Mặc dù biến chứng này khá hiếm, nhưng nó có thể gây khó chịu cho người bệnh.

Người bệnh cần lưu ý rằng việc theo dõi và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế hoặc ngăn ngừa các biến chứng phát sinh từ liệt dây thần kinh số VII. Đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống. Bệnh nhân nên thường xuyên tham khảo ý kiến bác sĩ để có được sự hỗ trợ và hướng dẫn cần thiết trong quá trình điều trị. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến dây thần kinh số VII hoặc cần tư vấn về sức khỏe răng miệng, hãy liên hệ với Nha khoa Bảo Ngọc qua hotline 0333.235.115.