Phẫu thuật chỉnh nha là gì? Phương pháp này được hoạt động thế nào?

Phẫu thuật chỉnh nha thông thường là một lĩnh vực quan trọng trong nha khoa, nhằm di chuyển răng và điều chỉnh sự tăng trưởng để khắc phục các lệch lạc khớp cắn, đồng thời cải thiện thẩm mỹ khuôn mặt. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp sự sai lệch khớp cắn không chỉ do vị trí của răng mà còn liên quan đến cấu trúc xương hàm. Khi nguyên nhân của vấn đề xuất phát từ xương hàm, phẫu thuật chỉnh hình răng mặt trở thành một phương pháp cần thiết và hiệu quả.

Phẫu thuật này không chỉ giúp thiết lập lại tương quan giữa xương hàm trên và xương hàm dưới, mà còn có thể sắp xếp lại xương ổ răng, từ đó tạo ra sự cân đối và hài hòa cho khuôn mặt. Cùng Nha khoa Bảo Ngọc tìm hiểu phẫu thuật chỉnh nha nhé!

phẫu thuật chỉnh nha

Khái niệm phẫu thuật chỉnh nha là gì?

Chỉnh nha là quá trình định lại vị trí của răng nhằm cải thiện sự khớp cắn và thẩm mỹ khuôn mặt. Phẫu thuật chỉnh nha, hay còn gọi là phẫu thuật chỉnh xương, là phương pháp can thiệp để điều chỉnh và sửa chữa các bất thường của hàm. Mục tiêu của phẫu thuật này là cải thiện khả năng nhai, nói và thở. Quy trình này thường được thực hiện để sửa chữa các vấn đề như hàm bị lệch, hô, hoặc vẩu, giúp cải thiện chức năng nhai và thẩm mỹ khuôn mặt. Đồng thời nâng cao diện mạo của bệnh nhân.

phẫu thuật chỉnh nha

Nói cách khác, phẫu thuật chỉnh nha là quá trình chỉnh sửa cấu trúc hàm. Việc dịch chuyển hàm cũng đồng nghĩa với việc dịch chuyển răng, vì vậy niềng răng thường được thực hiện kết hợp với phẫu thuật chỉnh xương hàm. Sự kết hợp này giúp đảm bảo rằng răng sẽ được đặt ở vị trí thích hợp sau khi phẫu thuật, mang lại kết quả tối ưu cho bệnh nhân.

Phẫu thuật chỉnh nha được hoạt động như thế nào?

Trong quá trình điều trị chỉnh nha, thường kéo dài từ 6 đến 18 tháng, bạn sẽ sử dụng bộ niềng răng và thường xuyên thăm khám bác sĩ chỉnh nha để điều chỉnh niềng. Khi răng của bạn di chuyển nhờ vào bộ niềng, có thể bạn sẽ cảm thấy khớp cắn của mình trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, khi hàm được định vị đúng cách trong suốt quá trình phẫu thuật chỉnh xương, răng sẽ dần vào đúng vị trí thích hợp.

Phẫu thuật được thực hiện tại bệnh viện bởi bác sĩ chuyên khoa răng miệng và có thể kéo dài vài giờ, tùy thuộc vào số lượng và loại phẫu thuật cần thực hiện. Trong phẫu thuật hàm dưới, xương hàm phía sau răng sẽ được tách ra, sau đó răng có thể được di chuyển về phía trước hoặc phía sau nếu cần.

Đối với phẫu thuật hàm trên, hàm có thể được điều chỉnh về phía trước, phía sau, hoặc nâng lên/hạ xuống. Quá trình này có thể yêu cầu tách các hàm và thêm hoặc loại bỏ xương để đạt được kết quả ổn định và thích hợp. Ngoài ra, các xương mặt khác có thể cũng được điều chỉnh hoặc gia cố.

Sau khi hoàn thành phẫu thuật, bạn có thể trở lại trường học hoặc làm việc trong vòng hai tuần. Sau thời gian hồi phục cần thiết (khoảng 4 – 8 tuần), bác sĩ chỉnh nha sẽ “tinh chỉnh” khớp cắn của bạn. Trong hầu hết các trường hợp, bộ niềng răng sẽ được tháo ra trong vòng 6 – 12 tháng sau phẫu thuật. Khi bộ niềng được lấy ra, bạn sẽ cần sử dụng hàm duy trì để giữ cho nụ cười mới và đẹp của mình.

phẫu thuật chỉnh nha

Trường hợp nào cần phẫu thuật khi chỉnh nha?

Phẫu thuật chỉnh nha thường cần thiết khi răng trên và răng dưới không khớp với nhau, một tình trạng có thể do xương hàm bị lệch. Sự lệch lạc của xương hàm có thể dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn, như:

  • Đau mỏi cơ nhai
  • Khó khăn trong việc ăn, nuốt và nói
  • Mòn răng quá mức hoặc không đồng đều
  • Thở bằng miệng mãn tính hoặc ngưng thở khi ngủ

Phẫu thuật chỉnh nha là quá trình can thiệp nhằm làm thẳng hoặc điều chỉnh lại xương hàm bị biến dạng, lệch lạc, hoặc các răng bị lệch nặng. Phẫu thuật có thể được thực hiện trên hàm trên, hàm dưới, cằm hoặc kết hợp cả hai.

Đối với trẻ em, phẫu thuật hàm chỉ được chỉ định khi xương đã ngừng phát triển. Tuy nhiên, việc phát hiện và điều trị sớm các vấn đề chỉnh nha có thể giúp loại bỏ nhu cầu phẫu thuật. Do phẫu thuật thường yêu cầu niềng răng trước và sau, toàn bộ quá trình điều trị có thể kéo dài nhiều năm. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận phối hợp giữa bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật hàm mặt để thực hiện kế hoạch điều trị thành công.

Phẫu thuật thường diễn ra trong bệnh viện, kéo dài từ một đến bốn giờ và yêu cầu gây mê toàn thân. Thông thường, phẫu thuật được thực hiện bên trong miệng, giúp tránh để lại sẹo trên khuôn mặt, cằm và xung quanh miệng, mặc dù có thể có một số vết rạch nhỏ bên ngoài.

Trong quá trình phẫu thuật, xương hàm sẽ được di chuyển vào đúng vị trí, và nẹp cùng vít sẽ được sử dụng để cố định xương. Theo thời gian, các vít này sẽ tích hợp vào cấu trúc xương. Việc điều chỉnh sự thẳng hàng của xương hàm và răng thông qua phẫu thuật có thể cải thiện chức năng răng miệng, sức khỏe tổng thể, giấc ngủ, hô hấp, cũng như cải thiện khiếm khuyết về giọng nói và ngoại hình, từ đó nâng cao sự tự tin và niềm tự hào của bệnh nhân.

Quan trọng là phải làm việc chặt chẽ với bác sĩ để xây dựng một kế hoạch phẫu thuật chỉnh hàm phù hợp, nhằm điều chỉnh các biến dạng xương một cách tốt nhất theo nhu cầu riêng của bạn.

phẫu thuật chỉnh nha

Các phương pháp phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt

Phương pháp mở xương kiểu Lefort I

Phẫu thuật mở xương hàm trên theo kiểu Lefort I là một trong những phương pháp chính trong chỉnh hình răng mặt. Trong kỹ thuật này, xương hàm trên được cắt rời hoàn toàn khỏi xương sọ, cho phép nó di chuyển theo nhiều hướng khác nhau. Phương pháp này thường được chỉ định trong các tình huống sau:

  • Khác biệt theo chiều trước – sau: Ví dụ, ở những bệnh nhân mắc lệch lạc khớp cắn loại II, xương hàm trên thường nhô ra phía trước, trong khi ở loại III, xương hàm trên lại lùi về phía sau.
  • Khác biệt theo chiều đứng: Trong trường hợp tầng mặt giữa dài, bệnh nhân có thể gặp khớp cắn hở và cười hở lợi, hoặc khớp cắn sâu do xương, dẫn đến việc không nhìn thấy hoặc chỉ thấy rất ít răng cửa hàm dưới.
  • Khác biệt theo chiều ngang: Những bệnh nhân có hàm trên hẹp thường gặp phải cắn chéo răng sau, gây khó khăn trong việc nhai và thẩm mỹ.
  • Bất đối xứng: Một số trường hợp có sự bất đối xứng nghiêm trọng dẫn đến việc mặt phẳng khớp cắn bị nghiêng.
  • Phẫu thuật Lefort I cũng có thể kết hợp với phẫu thuật hàm dưới, thường được gọi là phẫu thuật hai hàm, nhằm đạt được sự cân bằng và hài hòa trong cấu trúc khuôn mặt.

Phẫu thuật mở xương hai bên

Kỹ thuật này thường được áp dụng cho hàm dưới và là một trong những phương pháp phổ biến trong phẫu thuật chỉnh hình. Quá trình phẫu thuật cắt hai bên xương hàm dưới qua phía xa của các răng hàm lớn thứ hai, chia xương hàm dưới thành ba phần: hai phần phía sau, bao gồm lồi cầu và một phần phía trước. Phương pháp này được chỉ định trong các trường hợp:

  • Khác biệt theo chiều trước – sau: Như lệch lạc khớp cắn loại II do hàm dưới lùi về sau hoặc loại III do hàm dưới nhô ra phía trước.
  • Khác biệt theo chiều đứng dọc: Những bệnh nhân có sự thiếu hụt kích thước dọc thường sẽ liên quan đến khớp cắn sâu, cần phải can thiệp phẫu thuật để điều chỉnh.
  • Mất cân đối: Các tình trạng như quá sản hoặc thiểu sản lồi cầu hay sự phát triển kém của một nửa mặt đều có thể yêu cầu phẫu thuật này để đạt được sự đồng nhất về hình dáng.

Phẫu thuật gọt hàm tạo hình cằm

Phẫu thuật tạo hình gọt cằm Vline chủ yếu nhằm điều chỉnh các vấn đề thẩm mỹ liên quan đến cằm bao gồm việc sửa chữa cằm quá to hoặc quá nhỏ.  Ảnh hưởng đến cả chiều đứng và chiều ngang. Trong một số trường hợp, mặc dù lệch lạc khớp cắn có thể được điều chỉnh bằng chỉnh nha, nhưng sự khác biệt về xương vẫn có thể tồn tại và ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt.

  • Ví dụ, một bệnh nhân mắc sai khớp cắn loại II có thể được điều trị thành công bằng phẫu thuật chỉnh nha, nhưng nếu cằm của họ vẫn lùi về phía sau thì sự điều chỉnh phẫu thuật sẽ là cần thiết.
  • Phẫu thuật tạo hình cằm có thể được thực hiện cùng với các phẫu thuật mở xương khác. Giúp tối ưu hóa kết quả mà không cần phải thực hiện các can thiệp lớn như đưa hàm ra trước hoặc lùi sau quá mức, điều này sẽ làm giảm nguy cơ tái phát.

Nong rộng xương hàm trên bằng phẫu thuật chỉnh nha hỗ trợ

Nong rộng xương hàm trên nhanh thường được thực hiện ở những người trẻ để điều trị tình trạng hẹp xương hàm trên. Phương pháp này thường thành công nhất khi thực hiện trước khi đường khớp khẩu cái đóng.

  • Ở những bệnh nhân mà đường khớp khẩu cái đã đóng, việc nong rộng xương hàm trên sẽ được thực hiện bằng phẫu thuật chỉnh nha hỗ trợ, thường là theo cách mở xương Lefort I.
  • Quy trình này giúp ổn định kết quả nong rộng hơn. Bệnh nhân sẽ cần phải đeo khí cụ nong hàm trước phẫu thuật để hỗ trợ quá trình điều trị.
  • Các đường phẫu thuật tương tự như trong Lefort I không làm gãy xương, nhưng tạo ra sự chia đôi ở giữa xương hàm trên nhằm giải phóng các vùng xương để hàm trên có thể nong rộng sang hai bên. Sau phẫu thuật chỉnh nha hỗ trợ, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn sử dụng khí cụ nong hàm trong vòng 5 – 7 ngày, với tỷ lệ nong rộng trung bình khoảng 0,5 mm mỗi ngày.

Sự tạo xương gián đoạn

Sự tạo xương gián đoạn là một kỹ thuật được giới thiệu bởi bác sĩ phẫu thuật người Nga, Ilizarov. Phương pháp này cho phép kéo dài các xương dài thông qua phẫu thuật mở hoặc corticotomy, sau đó làm gián đoạn từ từ giữa hai phần của xương.

  • Trong quá trình này, xương mới sẽ được tạo ra giữa hai đoạn xương và cứng chắc dần dần. Tỷ lệ làm gián đoạn xương thường khoảng 1 mm mỗi ngày.
  • Phẫu thuật chỉnh nha hỗ trợ nong nhanh xương hàm trên cũng được coi là một dạng của tạo xương gián đoạn. Phương pháp này có thể được sử dụng để đưa xương hàm dưới ra trước hoặc nong rộng ở những bệnh nhân có xương hàm dưới nhỏ, đồng thời giúp bảo tồn mô mềm.

Ổn định hàm sau phẫu thuật

Việc duy trì hàm ở vị trí mong muốn sau phẫu thuật rất quan trọng và liên quan đến việc cố định các đoạn xương. Kỹ thuật cố định đã có nhiều thay đổi trong hai thập kỷ qua. Từ việc cố định liên hàm bằng chỉ thép đến cố định từng hàm cứng chắc bằng nẹp kim loại, chủ yếu là titan.

  • Nẹp titan thường được cố định vĩnh viễn mà không cần lấy bỏ sau khi lành thương và gần đây việc phát triển nẹp vít tự tiêu cũng đã được áp dụng.
  • Cố định từng hàm cứng chắc đã trở thành tiêu chuẩn vàng cho sự ổn định của phẫu thuật. Điều này cho thấy tính hiệu quả cao hơn so với cố định liên hàm bằng chỉ thép.

Sự ổn định của phẫu thuật chỉnh nha

Các phương pháp như đưa xương hàm dưới và xương hàm trên ra trước đã chứng minh cho kết quả ổn định cao. Ngược lại, một số phương pháp khác có thể có nguy cơ tái phát cao hơn. Sự tái phát có thể xảy ra trong vòng 5 năm sau phẫu thuật và thường liên quan đến nhiều yếu tố như lành thương sau phẫu thuật, chỉnh nha và sự thích nghi sinh lý ngắn hạn của bệnh nhân.

  • Điều trị sau phẫu thuật cần được theo dõi lâu dài, có thể kéo dài từ 1 đến 5 năm. Để đảm bảo sự thích nghi và tăng trưởng sau phẫu thuật của bệnh nhân.
  • Ví dụ, phẫu thuật chỉnh nha đưa xương hàm trên ra trước thường ổn định trong năm đầu tiên sau phẫu thuật. Nhưng có thể có một số thay đổi nhỏ do sự phát triển tự nhiên của xương hàm trên.
  • Một số phương pháp có nguy cơ tái phát cao. Do đó, quan trọng là bệnh nhân nên được thông báo trước về nguy cơ này. Việc lập kế hoạch điều trị cần tính đến khả năng tái phát và bệnh nhân không nên kỳ vọng quá cao vào kết quả mà cần nhận thức rõ ràng về những hạn chế của từng phương pháp.

Như vậy, việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật chỉnh hình răng mặt cần phải dựa vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ chỉnh nha và bác sĩ phẫu thuật hàm mặt để đạt được kết quả tốt nhất, hài hòa và bền vững cho cấu trúc khuôn mặt. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín để thực hiện phẫu thuật nha, Nha Khoa Bảo Ngọc sẵn sàng hỗ trợ bạn. Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0333.235.115 để được tư vấn và đặt lịch hẹn nhé!