Chấn thương hàm mặt là một loại chấn thương phổ biến xảy ra ở vùng mặt, thường do các nguyên nhân như tai nạn, va đập mạnh và nhiều yếu tố khác. Tùy thuộc vào nguyên nhân, tính chất và mức độ tổn thương, chấn thương hàm mặt có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau.

Chấn thương vùng hàm mặt không chỉ gây ra đau đớn mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng nhai, phát âm và thẩm mỹ của khuôn mặt. Việc nhận diện sớm và điều trị kịp thời là hết sức quan trọng để ngăn ngừa những tác động tiêu cực lâu dài. Bài viết này Nha khoa Bảo Ngọc sẽ đi sâu vào nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị chấn thương răng hàm mặt giúp người đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Tổng quan về chấn thương hàm mặt

Chấn thương hàm mặt có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân, cơ chế khác nhau. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do tai nạn giao thông. Đối với trẻ em, chấn thương hàm mặt thường xảy ra do tai nạn sinh hoạt, như té ngã, tiếp xúc với các vật dụng hoặc đồ chơi sắc nhọn, hoặc thậm chí do bị vật nuôi tấn công. Ở người cao tuổi, chấn thương thường do té ngã liên quan đến các nguyên nhân toàn thân như tăng huyết áp hay hạ đường huyết.

Chấn thương hàm mặt thường gặp ở phần mềm vùng hàm mặt, với mức độ chấn thương từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm:

Gãy xương ổ răng: Tổn thương xương hỗ trợ răng, có thể gây đau và mất chức năng nhai.
Gãy thân răng và chân răng: Các chấn thương này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và cần điều trị kịp thời.
Gãy xương gò má: nứt xương gò má thường dẫn đến biến dạng khuôn mặt và cần can thiệp y tế.
Gãy xương hàm dưới: Có thể xảy ra ở nhiều vị trí như vùng cằm, góc hàm, cành ngang hoặc lồi cầu.
Gãy xương hàm trên: Gãy xương này có thể gây ra một loạt các vấn đề về chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.

Chấn thương vùng hàm mặt xảy ra ở mọi vùng miền, từ thành phố đến nông thôn, nhưng tần suất cao hơn ở khu vực nông thôn. Nguyên nhân có thể do ý thức giao thông chưa cao, thiếu việc làm dẫn đến thanh niên thường tụ tập và gây gổ, đánh nhau.

Đặc biệt, số lượng bệnh nhân chấn thương vùng hàm mặt thường tăng cao vào các dịp nghỉ hè, lễ, tết, khi hoạt động vui chơi và giao thông gia tăng. Việc nhận thức đúng đắn về các nguy cơ chấn thương và thực hiện các biện pháp an toàn là cần thiết để giảm thiểu tình trạng này.

Nguyên nhân gây bệnh chấn thương hàm mặt

Chấn thương hàm mặt chủ yếu xảy ra do các tai nạn, trong đó tai nạn giao thông là nguyên nhân lớn nhất, chiếm tỷ lệ cao. Cụ thể, tai nạn giao thông do xe máy đóng góp tới 45,4% trong số các trường hợp chấn thương, trong khi các loại phương tiện khác như xe ô tô và xe đạp chiếm 33,2%. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này bao gồm sự phát triển nhanh chóng của phương tiện giao thông, cơ sở hạ tầng đường bộ chưa kịp đáp ứng, cùng với ý thức chấp hành luật lệ giao thông của người tham gia còn hạn chế.

Ngoài tai nạn giao thông, tai nạn lao động cũng là một nguyên nhân quan trọng, chiếm khoảng 6,9% các trường hợp. Những tai nạn này thường xảy ra khi nạn nhân tham gia lao động sản xuất, thường do thiếu an toàn trong lao động hoặc không tuân thủ nội quy lao động, đặc biệt trong các công việc thủ công.

Tai nạn sinh hoạt chiếm 3,04% thường do các tình huống như đánh nhau, té ngã, bỏng, hoặc trẻ em chơi với súng cao su, dẫn đến chấn thương.
Cuối cùng, tai nạn khác chiếm khoảng 11,18% bao gồm các sự cố xảy ra trong thể dục thể thao, bị thú vật cắn, hoặc do hỏa khí.
Những con số này cho thấy sự đa dạng của các nguyên nhân gây ra chấn thương hàm mặt và việc nâng cao nhận thức về an toàn trong các lĩnh vực này là rất cần thiết để giảm thiểu tình trạng chấn thương.

Biến chứng do chấn thương hàm mặt

Chấn thương hàm mặt có thể gây gãy xương hàm dưới hoặc hàm trên, dẫn đến đau đớn và khó khăn trong việc ăn uống và nói chuyện.
Có thể làm tổn thương khớp thái dương hàm, gây ra đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động, ảnh hưởng đến khả năng mở và khép miệng.
Các chấn thương hàm mặt mở có thể dẫn đến nhiễm trùng, cần phải điều trị kháng sinh và có thể yêu cầu phẫu thuật.
Nghiêm trọng có thể gây biến dạng khuôn mặt, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh.
Làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh trong khu vực, dẫn đến tình trạng tê liệt, đau nhức hoặc cảm giác không bình thường.
Chấn thương hàm mặt có thể làm lung lay hoặc gãy răng, gây ra các vấn đề về răng miệng và cần can thiệp điều trị.
Đau và cứng khớp có thể dẫn đến khó khăn trong việc ăn uống, ảnh hưởng đến dinh dưỡng và sức khỏe tổng thể.
Về thể chất có thể gây ra cảm giác lo âu, trầm cảm hoặc các vấn đề tâm lý khác do ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tự tin của người bệnh.
Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời các chấn thương hàm mặt là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng và phục hồi nhanh chóng.

Triệu chứng bệnh chấn thương hàm mặt

Đặc điểm của chấn thương hàm mặt được chia làm 2 phần:

Vết thương sây sát da: do vùng mặt tiếp xúc nhiều với vật nhọn làm tổn thương lớp thượng so bì. Vết thương làm vỡ lớp mao mạch gây xuất huyết làm tổn thương các đầu mút thần kinh cảm giác ở mặt da làm bệnh nhân rất đau đớn.
Vết thương đụng giập: do vật đầu tù va chạm chấn thương phần mềm làm xuất huyết và tụ máu dưới da. Khối tụ máu bầm tím làm sưng tấy mô khiến bệnh nhân đau đớn. Khối tụ máu sẽ biến chuyển từ màu tím thành màu xanh, màu vàng đậm chuyển sang màu vàng nhạt rồi mất đi.
Vết thương rách da: Do vật nhọn tác động gây rách da, hình thái vết thương có thể đơn giản, phức tạp, có thể nông đến thấu xương.
Vết thương xuyên: do các vật đâm xuyên qua tổ chức dưới da và thường sẽ gây thủng các hốc tự nhiên như xoang hàm trên, khoang mắt, hốc tai…
Vết thương do hỏa khí, dị vật: khi đạn bắn vào… thường lỗ vào bé, lỗ ra lớn, gây mất tổ chức, vết thương bị rách lan rộng.
Vết thương gây mất tổ chức: tổn thương gây mất tổ chức, đôi khi mất một diện da, cơ bám da hay xương hàm.
Vết thương nhiễm trùng: có thể do bỏng, nước nóng, hoá chất (acid).

Bệnh chấn thương hàm mặt là một vấn đề y tế không thể xem nhẹ với nhiều nguyên nhân và mức độ tổn thương khác nhau. Từ tai nạn giao thông đến những va chạm trong cuộc sống hàng ngày, chấn thương này có thể gây ra không chỉ đau đớn mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chức năng nhai, phát âm và thẩm mỹ của răng, hàm, mặt.

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài, như viêm nhiễm hay biến dạng khuôn mặt. Liên hệ với Nha khoa Bảo Ngọc qua 0333.235.115 để được tư vấn chi tiết về chấn thương mặt của bạn nhé!