Ung thư xương hàm là một căn bệnh nghiêm trọng, thường xảy ra do tế bào ung thư từ các khu vực khác trong cơ thể di căn đến xương hàm, tạo thành khối u ác tính. Giống như nhiều loại ung thư khác, trong giai đoạn đầu, các dấu hiệu của bệnh thường không rõ ràng nhưng sẽ ngày càng trở nên dày đặc và liên tục khi bệnh tiến triển. Vậy làm thế nào để nhận biết bệnh u xương hàm mặt là gì? Hãy cùng Nha khoa Bảo Ngọc tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé.

Tìm hiểu u xương hàm mặt là gì?

U xương hàm mặt là bệnh lý các khối u ở xương hàm mặt, có thể xảy ra ở cả xương hàm trên và dưới. Tuy nhiên, đa phần là khối u lành tính và thường có một số đặc điểm chung sau:

Khối u phát triển chậm;
Hầu hết khối u khu trú có giới hạn rõ và dễ phát hiện bằng lâm sàng như sờ, nhìn;
Phần da niêm mạc phủ lên khối u bình thường và không gây đau;
U xương hàm ít hoặc không ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân;
Nếu được phát hiện và chẩn đoán sớm, các u còn khu trú, gọn, điều trị bằng phương pháp phẫu thuật triệt để sẽ ít hoặc không tái phát.

Các dấu hiệu nhận biết u xương hàm mặt

Những người mắc ung thư xương hàm thường trải qua các triệu chứng sau:

Cảm giác đau đớn

Ban đầu, bệnh nhân có thể không cảm thấy đau ở hàm trong một thời gian dài. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, cơn đau sẽ trở nên ngày càng mạnh mẽ, liên tục và kéo dài hơn. Nếu khối u ảnh hưởng đến dây thần kinh, cơn đau có thể lan rộng ra cả khu vực mặt và cổ. Tùy thuộc vào vị trí của khối u trong hàm, người bệnh có thể cảm thấy đau khi nhai. Khi chạm vào vùng bị ảnh hưởng, cảm giác sẽ mềm hơn so với các khu vực khác.

Gây sưng tấy nên bị u xương hàm mặt

Khối u, dù nhỏ hay lớn, đều có khả năng gây sưng. Nếu khối u phát triển bên ngoài xương hàm, bệnh nhân sẽ thấy mặt bị sưng. Ngược lại, nếu khối u nằm bên trong xương hàm, khu vực miệng sẽ bị sưng.

Răng bị lung lay

Khi thấy răng đột ngột gãy hoặc rụng trong thời gian ngắn, bạn nên đến bác sĩ để thăm khám ngay. Đây có thể là một trong những dấu hiệu sớm của ung thư xương hàm. Tình trạng này xảy ra do khối u ảnh hưởng đến xương gần chân răng, dẫn đến việc xương bị hủy hoại và trở nên mềm, khiến răng bị lung lay.

Ngoài những dấu hiệu đặc trưng trên, mỗi bệnh nhân có thể có các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại khối u và tình trạng cụ thể của từng người. Răng gãy thường xuyên và đột ngột cũng là một dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý khi bị u xương hàm mặt.

Phân loại khối u xương hàm mặt lành tính và ác tính

U xương hàm lành tính

U xương hàm lành tính thường gặp có ba loại chính: U men thể nang, u men răng, và nang thân răng. Các khối u này đều có những đặc điểm chung như sau:

Phát triển chậm: Những khối u này thường tăng trưởng từ từ.
Khu trú có giới hạn: Chúng có ranh giới rõ ràng và dễ dàng phát hiện qua việc quan sát và sờ nắn.
Niêm mạc phủ không gây đau: Phần niêm mạc phủ lên khối u thường nhẵn và không gây cảm giác đau.
Ít hoặc không ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân: U lành tính thường không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Ít hoặc không tái phát: Nếu được điều trị kịp thời, các khối u này thường ít hoặc không tái phát.

U xương hàm lành tính là những khối u liên quan đến xương hàm, xâm lấn chậm, có bờ rõ ràng và rất hiếm khi di căn. Mặc dù ít ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể, nhưng nếu khối u phát triển lớn, chúng có thể gây hủy xương và gãy xương hàm.

Phân loại chi tiết

Các u xương hàm mặt biểu mô răng lành tính.

U răng dạng u tuyến;
U tế bào vảy;
U có calci hóa;
U nguyên bào men đơn nang;
U nguyên bào men ngoại vi;
U nguyên bào men thông thường;
U nguyên bào men dạng tuyến;
U nguyên bào men di căn.

Các u xương hàm mặt hỗn hợp biểu mô và trung mô răng lành tính

U mô thừa răng;
U do răng nguyên thủy;
U xơ nguyên bào men;
U tế bào bóng ma dạng ngà.

Các u trung mô răng lành tính

U xơ do răng;
U nguyên bào xi măng;
U xơ sinh xi măng – xương;
U nhầy do răng.

Dấu hiệu nhận biết bị u xương hàm mặt lành tính

U xương hàm mặt lành tính thường không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn tiềm ẩn. Các biểu hiện thường chỉ xuất hiện khi khối u đã gây biến dạng xương hàm. Cụ thể, triệu chứng của u xương hàm theo từng giai đoạn như sau:

Giai đoạn biến dạng xương hàm: Khối u gây phồng bề mặt xương hàm, bệnh nhân có cảm giác nặng nề ở xương hàm, xuất hiện dị cảm hoặc mất cảm giác do chèn ép dây thần kinh.
Giai đoạn phá vỡ bề mặt xương hàm: U nằm dưới lớp niêm mạc, có thể sờ thấy nhưng không gây đau; bờ xương xung quanh khối u trở nên mỏng và bén nhọn.
Giai đoạn tạo đường dò và gây biến chứng: Niêm mạc phủ trên khối u mỏng dần và có thể rách, dẫn đến sự hình thành lỗ dò trong hoặc ngoài miệng.

U xương hàm mặt lành tính cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

U xương hàm mặt ác tính

Phân loại u xương hàm mặt ác tính

Khối u xương hàm ác tính có thể xuất hiện ở cả hàm trên và hàm dưới và có thể liên quan đến tất cả các phần của xương hàm trong khoang miệng. U xương hàm ác tính được phân loại thành: Nguyên phát và thứ phát.

Trong đó, u xương hàm mặt ác tính nguyên phát khởi phát từ trong xương hàm còn u xương hàm ác tính thứ phát có nguồn gốc từ tế bào của một khối u nào đó khác trong cơ thể, di căn đến xương hàm (phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào vảy tại các mô mềm trong khoang miệng). Hay còn gọi là ung thư xương hàm, gồm các loại như sau:

Ung thư biểu mô do răng xơ cứng;
Ung thư biểu mô nguyên bào men;
Ung thư biểu mô tế bào sáng do răng;
Ung thư biểu mô tế bào bóng ma do răng;
Ung thư biểu mô trong xương nguyên phát;
Carcinosarcoma do răng (là u ác tính cực hiếm gặp bao gồm cả biểu mô và trung mô ác tính);
Sarcoma do răng: Sarcoma xơ nguyên bào men, sarcoma xơ ngà nguyên bào men, sarcoma xơ – răng nguyên bào men.

Nhận biết u xương hàm mặt ác tính

Các triệu chứng chính của u xương hàm ác tính thường là hậu quả của quá trình phát triển khối u, gây chèn ép lên răng, mạch máu và dây thần kinh, từ đó tạo áp lực bên trong xương hàm. Cụ thể, các triệu chứng bao gồm:

Tổn thương xương và đau dữ dội: Đây là triệu chứng đặc trưng của u xương hàm ác tính ở giai đoạn nặng. Khi khối u lớn lên, cơn đau trở nên dữ dội hơn, dai dẳng và có thể lan sang mặt hoặc cổ nếu khối u chèn ép dây thần kinh. Tùy vào vị trí của khối u, bệnh nhân có thể cảm thấy đau khi nhai. Phần mô xung quanh khối u thường có cảm giác mềm khi sờ nắn.
Biến dạng mặt: Mọi khối u xương hàm ác tính, bất kể kích thước, đều có khả năng làm sưng mặt hoặc các mô bên trong miệng như khẩu cái, viền ổ răng.
Răng lung lay hoặc rụng: Tình trạng răng lung lay hoặc rụng liên tục trong thời gian ngắn mà không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu cảnh báo u xương hàm ác tính. Hiện tượng này xảy ra do sự phát triển của khối u đã làm hủy hoại xương hàm, khiến răng mất bệ đỡ.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng này rất quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cách chẩn đoán u xương hàm mặt

Trong quá trình khám bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát tại khu vực đầu và cổ, đồng thời yêu cầu thực hiện các xét nghiệm hình ảnh để chẩn đoán chính xác. Khi nghi ngờ có ung thư, bác sĩ thường đề xuất một số xét nghiệm khác nhau để xác định bệnh.

Các xét nghiệm phổ biến được sử dụng để chẩn đoán ung thư xương hàm bao gồm:

Chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner): Cung cấp hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng lan rộng của ung thư.
Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh rõ nét về kích thước khối u và các vấn đề liên quan.
Chụp X – quang: Cung cấp hình ảnh hai chiều của toàn bộ khoang miệng, giúp phát hiện các bất thường.
Sinh thiết rạch mô: Lấy một mẫu nhỏ từ phần mô nghi ngờ để phân tích trong phòng thí nghiệm.
Sinh thiết khoan: Sử dụng các công cụ đặc biệt để lấy một mẫu mô nhỏ từ khu vực nghi ngờ trên xương hàm, giúp kiểm tra sự tồn tại của khối u hàm mặt.

Việc thực hiện các xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính các và hiệu quả hơn.

U xương hàm mặt là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, cần được phát hiện và điều trị kịp thời để hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế là rất quan trọng. Nếu bạn hoặc người thân có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến u xương hàm mặt, hãy liên hệ ngay với Nha khoa Bảo Ngọc qua hotline 0333.235.115. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng!